Bảo tàng Hà Tĩnh là bảo tàng khảo cứu địa phương, cơ quan có nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm, quản lý, gìn giữ hiện, trưng bày hiện vật, giáo dục các giá trị di sản lịch sử tự nhiên và xã hội: lịch sử đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc ta trong công cuộc “dựng nước và giữ nước”, đồng thời bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa trên địa bàn toàn tỉnh góp phần vào sự nghiệp bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa của dân tộc. Hiện Bảo tàng Hà Tĩnh đang lưu giữ và bảo quản trong kho gần 10 nghìn tài liệu, hiện vật với nhiều loại hình và chủng loại. Trong đó có nhiều bộ sưu tập quý giá không chỉ góp phần nghiên cứu, phản ánh lịch sử địa phương mà còn làm cơ sở cho việc tìm hiểu về vùng miền trong cả nước và khu vực Đông Nam Á và các vùng lân cận. Sưu tập hiện vật gốm sứ phong phú và đa dạng cả về chủng loại lẫn niên đại lịch sử. Số lượng hơn 500 tiêu bản gồm các loại hình: âu, bình, hũ, chum, bình vôi, nồi, ấm, bát, đĩa, có niên đại từ thời tiền sử; thế kỷ X-XII; XIII-XV; XVII- XVIII là bằng chứng cho truyền thống làm gốm và giao lưu buôn bán hưng thịnh của cư dân Hà Tĩnh, đồng thời giúp các nhà nghiên cứu khoa học có những tư liệu quan trọng về nền văn hóa thời tiền sử đến cận hiện đại cần được nghiên cứu và bảo tồn. Những hiện vật trong bộ sưu tập này được Bảo tàng sắp xếp trong tủ, giá bảo quản cẩn thận, vừa tôn vinh giá trị của hiện vật, vừa tránh va chạm hư hỏng.

               Sưu tập hiện vật khảo cổ học chiếm số lượng lớn nhất trong kho, từ gốm cổ, mảnh tước, công cụ, vũ khí bằng đá, gạch, vật liệu kiến trúc, đồng, sắt. Đó là kết quả của những cuộc điều tra, thăm dò, khai quật khảo cổ học thuộc các di chỉ: Rú Dầu (Đức Thọ); Thạch Lạc; Rú Trò (Thạch Lâm); Cồn Lôi Mốt (ThạchVĩnh); Rú Điệp (Thạch Đài); Phôi Phối; Bãi Cọi – Bãi Lòi, Đền Huyện, Hội Thống (Nghi Xuân – Hà Tĩnh)… đã góp phần khám phá, nghiên cứu một cách khoa học về những nền văn hóa cổ xưa của Hà Tĩnh.

           Sưu tập súng thần công mệnh danh “Bảo Quốc An Dân Đại Tướng Quân” năm Minh Mệnh thứ 2 (1821) là Bảo vật Quốc gia được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định công nhận số: 2599/QĐ-TTg ngày 30 tháng 12 năm 2013.

            Sưu tập tiền cổ với các loại tiền Việt Nam qua các triều đại phong kiến như tiền thời Lê Sơ, Lê Trung Hưng, tiền Tây Sơn đến tiền nhà Nguyễn, tiền Cảnh Hưng có số lượng nhiều và hầu hết đủ các loại. Tiền Việt Nam còn có tiền thuộc Pháp (tiền ĐôngDương), tiền Việt Nam dân chủ cộng hòa, tiền Trường Sơn.

               Ngoài ra, trong bộ sưu tập còn một số lượng lớn tiền Trung Quốc có loại đúc từ thời Ngũ Đại Thập Quốc, tiền thời Đường, Bắc Tống, Nam Tống, tiền Kim, Nguyên, Minh, Thanh. Tiền Nguyên Phong xuất xứ Nhật Bản. Tất cả các loại tiền này đều được Bảo tàng chỉnh lý, bảo quản nhằm trưng bày phục vụ khách tham quan và nghiên cứu.

             Ngoài các sưu tập trên, Bảo tàng Hà Tĩnh còn lưu giữ những bộ sưu tập, hiện vật rất có giá trị khác như sưu tập sắc phong; bia đá; chuông đồng; ấn đồng; văn bằng, chiếu chỉ; bản khắc gỗ và các tài liệu Hán Nôm khác; vũ khí, hình ảnh, đồ quân trang, quân dụng, các kỷ vật, đồ dùng cá nhân của các chiến sỹ bộ đội, anh hùng lực lượng vũ trang và bà mẹ Việt Nam anh hùng trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Đồ dùng sinh hoạt của người Hà Tĩnh thời kỳ bao cấp, đổi mới... Các bộ hiện vật ngành nghề truyền thống: như dụng cụ sản xuất nông, ngư nghiệp; nghề mộc TháiYên, nghề làm mật mía; nghề cào hến sông La (Đức Thọ), nghề rèn, đúc Trung Lương (Hồng Lĩnh); nghề đúc đồng  (Thạch Lâm); nghề làm trống Bắc Thai (Thạch Hội, Thạch Hà); nghề làm chiếu cói Nam Sơn (Can Lộc); nghề làm nón Kỳ Thư (Kỳ Anh); nghề làm gốm Cẩm Trang, Cổ Đạm… Các bộ hiện vật về trang phục và nhạc cụ của di sản văn hóa phi vật thể về ca trù Cổ Đạm; sắc bùa Kỳ Anh.

              Trong những năm qua, Bảo tàng Hà Tĩnh đã không ngừng sưu tầm, tuyên truyền giới thiệu rộng rãi với khách tham quan và các nhà chuyên môn về những bộ sưu tập, các hiện vật tài liệu trong hệ thống kho cũng như các cuộc trưng  bày lưu  động tạo được nên sức hút tới quần chúng nhân dân đến với Bảo tàng./.